Madrid Birliği’nin 25. Olağan Genel Kurulu¹’nda bazı önemli değişiklik kararları alındı. Hem Madrid Anlaşması’na (“Anlaşma”) taraf ülke ofislerini (Contracting Parties) (“Taraf Ülkeler”) hem de uluslararası marka tescil (“IR”) başvurusunda bulunacak tarafları direkt olarak etkileyecek en önemli değişiklik, Markaların Uluslararası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşmasına İlişkin Protokol Kapsamındaki Yönetmelik²’in 17. Maddesi’nde gerçekleşti.
İlgili değişiklik, Anlaşma’ya Taraf Ülkeler’in, bir IR başvurusunun kendi ülkelerinde reddedilmesi sonucu başvuru sahiplerine, bu ret kararına karşı cevap vermesi veya itiraz etmesi için tanıdığı sürelerle ilgilidir. Bahsi geçen ret kararları, hem ilk inceleme olarak da bilinen re’sen (ex officio) hem de markaların ilan süresi boyunca üçüncü taraflardan gelen itiraz sonucu yapılan inceleme sonucu verilen kararları (veya her ikisini birden) kapsamaktadır³.
1 Kasım 2023’te yürürlüğe giren değişikliğe göre, Anlaşma’ya Taraf Ülkeler tarafından, IR başvuru sahiplerine, yukarıda bahsedilen ret kararlarına karşı cevap veya itiraz sunması için tanınacak sürenin 2 aydan az olmaması gerekmektedir⁴. Bahsedilen sürenin, 2 ay veya 60 ardışık gün veya 60 takvim günü olduğu belirtilmiştir⁵.
Peki bu değişikliğin önemi nereden kaynaklanıyor? Bilindiği gibi Madrid Sistemi’ni kullanarak onlarca farklı ülkede aynı anda marka tescil başvurusu yapabiliyoruz. Başvuru anında sahip olduğumuz bu pratikliği, ne yazık ki başvuru sürecinde de aynı ölçüde yaşayamıyoruz. İnceleme aşamasına giren başvurular, her ülkenin kendi ulusal mevzuatına göre ilerlemekte ve bundan sonraki birçok işlem de süre de o ülkenin uygulamalarına göre belirlenmektedir. Hal böyle olunca, başvuru aşamasında çok büyük bir kolaylıkla sisteme giren başvuru sahiplerini, ilerleyen aşamalarda daha karmaşık süreçler karşılayabiliyor. Bunlardan biri olarak, Taraf Ülkeler’in verdiği ret kararlarına itiraz sunma süresindeki farklılıklar, bu sürelerin bazı ülkelerde çok kısa olması veya bu sürelerin hesaplanma biçimindeki çeşitlilikler, başvuru sahipleri için oldukça zorlayıcıdır. İşte anılan değişiklik, bu sorunu çözmeye yönelik atılmış önemli bir adımdır.
Yapılan değişiklik, gerek ret kararlarına karşı minimum cevap süresinin tüm Taraf Ülkeler’de yeksenaklığını sağlamak gerekse de yetersiz denebilecek kadar kısa süreler tanıyan Taraf Ülkeler’de daha makul bir süre tanınması adına başvuru sahiplerinin lehine diyebileceğimiz bir gelişmedir. En bilinen örneklerden biri olarak, Çin’de bir IR başvurusunun geçici ret kararına karşı itiraz için tanınan süre 15 gündür. Bu süre birçok başvuru sahibi için gerekli işlemleri yapmak adına oldukça kısadır.
Bahsettiğimiz değişikliği uygulamaya koymak üzere kendi mevzuatlarında gerekli olan yerel adaptasyonu sağlamaları için Taraf Ülkeler’e 1 Şubat 2025 tarihine kadar süre tanınmıştır⁶. Bu süreden önce Uluslararası Büro’ya bildirimde bulunmak kaydıyla, gerekli adaptasyonun 1 Şubat 2025’ten sonra da tamamlanması mümkün olabilecektir⁶.
Türkiye’nin seçildiği IR başvuruları için ise herhangi bir değişiklik veya yenilik söz konusu olmamıştır. Zira, Türkpatent tarafından verilen ret kararlarına karşı itiraz sunma süresi hali hazırda zaten 2 aydır⁷.
Madrid Sistemi kullanıcılarından alınan şikayetler üzerine, Markaların Uluslararası Tesciline İlişkin Madrid Sisteminin Yasal Gelişimi Çalışma Grubu (“Çalışma Grubu”) tarafından yıllardır üzerinde çalışılan bu değişikliğin arkasında önemli bir emek vardır. 2019⁸ ve 2021⁹ yıllarına ait raporlar da aslında bu çalışmaların uzun süredir gündemde olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, başvuru sahipleri için olumlu bir gelişme olan bu değişikliğin, Madrid Sistemi’nin tercih edilme yüzdesinde de artış sağlayacağı görüşündeyim. Bu ve benzeri harmonizasyon çalışmalarının zaman için somut kararlarla sonuçlanması, fikri ve sınai mülkiyet haklarının küresel olarak korunmasına ilişkin süreçlerin yalınlaşması, hızlanması ve daha verimli hale gelmesi adına önem arz etmektedir.
Kaynaklar:
https://www.wipo.int/meetings/en/details.jsp?meeting_id=75063
Regulations under the Protocol Relating to the Madrid Agreement Concerning the International Registration of Marks (as in force on November 1, 2023) : https://www.wipo.int/wipolex/en/text/588448
Rule 17 (1) (a) of Regulations under the Protocol Relating to the Madrid Agreement Concerning the International Registration of Marks
Rule 17 (2) (vii) of Regulations under the Protocol Relating to the Madrid Agreement Concerning the International Registration of Marks
https://www.wipo.int/edocs/madrdocs/en/2023/madrid_2023_26.pdf
Rule 40 (8) of Regulations under the Protocol Relating to the Madrid Agreement Concerning the International Registration of Marks
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, Madde 20-(2) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6769.pdf
https://www.wipo.int/edocs/mdocs/madrid/en/mm_ld_wg_17/mm_ld_wg_17_5.docx
https://www.wipo.int/edocs/mdocs/madrid/en/mm_ld_wg_19/mm_ld_wg_19_3.pdf
Esra BÖĞÜRCÜ SÜNGERLİ
Marka Vekili
11 Kasım 2023
Comments